Rusya-Ukrayna Savaşı ile yaşanan elektrik krizi karşısında Avrupa ülkeleri, geçmişte soğuk davrandıkları ve kullanımlarına son vermeyi planladıkları kömür ve nükleer enerjiye yöneldiler.
Özellikle doğalgaz, petrol ve kömür gibi fosil yakıtlarda Rusya’ya yüksek oranda bağımlı olan Avrupa ülkeleri, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da başlattığı savaşla birlikte derin bir güç krizi yaşamaya başladı.
Savaş sonrası AB ülkeleri tarafından uygulanan çeşitli yaptırımlar karşısında Rusya’nın doğalgaz akışını kesmesi, Avrupa’daki güç krizini daha da derinleştirdi.
Uzun yıllar kamuoyu baskısıyla elektrik arz güvenliğini ikinci plana iten ve bunun yerine iklim değişikliğini önleme amaçlı politikalara odaklanan AB ülkeleri, Rusya’dan makul fiyatlı doğal gaz akışının sona ermesiyle duruşlarını değiştirmek zorunda kaldı.
Enerji krizi, Avrupa ülkelerinde kömür-nükleer karşıtlığının azalmasına ve bu kaynaklara daha fazla odaklanılmasına yol açtı.
AB ülkelerinin elektrik üretiminde son 30 yıldır düşüş eğilimi gösteren kömürün payı 2020’de yüzde 13’e geriledi. Ayrıca Avrupa ülkeleri, kıtanın 300’den fazla kömürünün yaklaşık yarısını kapatma planları hazırlamıştı. savaş ve güç krizi öncesi fabrikalar.
Ancak yaşanan enerji krizi, kömüre olan talebin artmasına ve kömürden elektrik üretiminin artmasına neden oldu.
Böylece 2022 yılında AB ülkelerinin toplam elektrik üretiminde kömürün payı yüzde 16’ya yükseldi.
Geçmişte kirli olarak nitelendirilen kömür, geçen yıl AB ülkelerinde elektrik üretiminde gazın ardından ikinci sırada yer aldı.
26 kömürlü termik santral ünitesi yeniden devreye alındı
AB ülkelerinde geçen yıl enerji krizi nedeniyle kapatılan 26 kömürlü termik santral ünitesinin yeniden devreye alınması ve hazırda bekletilmesi kararları alındı.
Kışın nispeten ılık geçmesi nedeniyle bu santrallerin tam kapasite ile çalıştırılması gerekmedi, ancak kömürlü termik santraller acil durumlar için hazır tutuldu.
Alman hükümeti, enerji kriziyle başa çıkmak ve savaş sonrası Rusya’ya bağımlılığı azaltmak amacıyla daha önce kapatacağını açıkladığı kömürlü termik santrallerin kullanımına devam kararı aldı.
Alman hükümeti, bazı kömürlü termik santrallerin yeniden şebekeye bağlanması için harekete geçerek kapatılması planlanan bazı santrallerin ömrünü uzattı.
Almanya 14 termik santral ünitesini yeniden devreye alırken, 3 üniteyi de acil durumda hazır duruma getirdi.
Fransa, İspanya ve Finlandiya da bir kömürlü termik santrali tekrar hizmete aldı. İtalya ise termik santrallerin kapanmasını geciktirmek ve acil durumda devre dışı kalan bir santrali yeniden faaliyete geçirmek için hazırlıklar yaptı.
İngiltere, bazı termik santrallerin işletme süresini uzattı. Ayrıca ülke, 30 yıl sonra ilk kez yeni bir kömür madeni projesine onay verdi.
Avusturya’da işletmesi durdurulan kömürlü termik santral yeniden kullanıma hazır hale getirildi. Yunanistan’da 7 kömürlü termik santralin işletme süresi uzatıldı.
Nükleer, AB elektrik üretiminde ilk sırada
AB ülkelerinin elektrik üretiminde geçen yıl ilk sırayı nükleer santraller aldı. AB’nin toplam elektrik üretiminin yüzde 22’si nükleer reaktörlerden sağlandı.
Mevcut elektrik krizi, AB’nin reaktörleri kapatma ve nükleer enerjiyi kademeli olarak devre dışı bırakma planlarını da değiştirdi.
Bazı Avrupa ülkeleri nükleer reaktörlerin kapatılmasını erteleme kararı alırken, yeni nükleer projelerine hız verme kararı da aldı.
Almanya, daha önce kapatılması planlanan 3 nükleer santralini kışın yaşanabilecek olası bir enerji kesintisine karşı acil durum rezervi olarak tutma kararı aldı.
İngiltere’de yapılması planlanan Sizewell C nükleer santrali için resmi onay verildi.
Belçika’da 2025 yılında kapatılması planlanan 2 nükleer santralin işletme süresi 10 yıl uzatıldı.
Avrupa’nın en büyük nükleer kapasitesine sahip ve elektriğinin çoğunu 56 reaktörden sağlayan Fransa’da 14 yeni nükleer reaktör inşa etme planları açıklandı.
Ayrıca Fransa, mini modüler nükleer reaktör (SMR) teknolojilerine yatırım yapma kararı aldı.
Hollanda’da 2 yeni nükleer santral yatırımı planlanırken, Polonya’da 3 yeni nükleer santral projesi için çalışmalara başlandı.
Nitekim Avrupa ülkeleri yaşanan elektrik krizi karşısında arz güvenliğini sağlamak ve elektrik üretiminin devamını sağlamak amacıyla kömürlü termik santrallerin ve nükleer reaktörlerin işletme sürelerini uzatmaya ve yeni nükleer santral projeleri hazırlamaya yönelmiştir.
